กตสฺส นตฺถิ ปฏิการํ สิ่งที่ทำแล้ว ทำคืนไม่ได้
สิ่งที่ทำแล้ว ทำคืนไม่ได้
พุทธศาสนสุภาษิต “สิ่งที่ทำแล้วทำคืนไม่ได้” หมายถึง การกระทำหรือคำพูดที่เกิดขึ้นแล้วไม่สามารถย้อนกลับไปแก้ไขหรือนำกลับมาแก้ไขใหม่ได้ เปรียบเหมือนเวลาที่ผ่านไปแล้วไม่สามารถนำกลับคืนมาได้เช่นกัน การกระทำใดๆ ที่เกิดขึ้นในอดีตย่อมมีผลกระทบต่อปัจจุบันและอนาคต ดังนั้นเราจึงควรตระหนักถึงการกระทำและคำพูดของเราทุกครั้ง เพราะเมื่อทำหรือพูดอะไรออกไปแล้ว ผลของมันย่อมเกิดขึ้นและไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้
ในแง่ของคำสอนในพระพุทธศาสนา ข้อความนี้สื่อถึงความสำคัญของการมีสติและปัญญาในการดำเนินชีวิต การคิดก่อนทำและพูด เพื่อให้การกระทำนั้นเกิดผลดีต่อทั้งตัวเองและผู้อื่น การทำสิ่งที่ถูกต้องและเป็นประโยชน์จะทำให้เราไม่ต้องเสียใจภายหลัง
สุภาษิตนี้ยังสะท้อนถึงความจริงของสังสารวัฏ ความไม่เที่ยงแท้ของชีวิตและสรรพสิ่ง การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นเราจึงควรใช้ชีวิตอย่างมีสติและมีปัญญา ไม่ประมาท และทำความดีให้มากที่สุดในทุกโอกาส
การตระหนักถึง “สิ่งที่ทำแล้วทำคืนไม่ได้” ยังช่วยให้เราระมัดระวังและใส่ใจต่อการกระทำของเรา เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบเชิงลบต่อทั้งตัวเราและผู้อื่น และเป็นการฝึกฝนใจให้มีความเมตตา กรุณา และปัญญาในการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขและสงบ
